Nā Nīnau

1. He pono ke koko Hawaiʻi no ke noi komo ma ka Pūnana Leo?

 ʻAʻole pono ke koko Hawaiʻi no ke noi komo i ka Pūnana Leo. He papahana kēia no nā keiki a pau.

2. Pono e hiki ke ʻōlelo Hawaiʻi no ke noi komo i ka Pūnana Leo?

ʻAʻole pono e poeko ma ka ʻōlelo Hawaiʻi. Eia naʻe, hoʻomakakoho ʻia nā ʻohana e ʻōlelo Hawaiʻi ana ma ka hale.

3. E mālama ʻia nā haʻawina a pau ma ka ʻōlelo Hawaiʻi?

ʻAe. He kula kaiaʻōlelo Hawaiʻi ka Pūnana Leo. Mālama ʻia nā hana a pau o ka lā ma ka ʻōlelo Hawaiʻi. Mai ka hiki ʻana mai i ke kula a i ka haʻalele ʻana, ma nā hana a pau, nā haʻawina, ka pāʻani ʻana, ka ʻai ʻana, a pēlā wale aku, he ʻōlelo Hawaiʻi kā lākou e lohe ai a ʻōlelo ai.

 

4. Pehea ka wikiwiki a ʻōlelo Hawaiʻi o kaʻu keiki?

He maopopo ka hapanui o nā keiki i ka ʻōlelo Hawaiʻi ma hope o ka hala ʻana o kekahi mau mahina. E hiki ana ke hoʻopuka i nā hopunaʻōlelo pōkole ma loko o 4 mahina. ʻAʻole nō kāohi ʻia ko lākou ʻaʻapo ʻana i ka ʻōlelo i palapala ʻia. He lohe a hoʻopili a paʻa ka ʻōlelo, e like me ka paʻa ʻana o ka ʻōlelo Pelekānia.

5. He aha ka hana ke puka kaʻu keiki mai ka Pūnana Leo?

Hoʻomau ka hapanui o nā keiki puka mai ka Pūnana Leo i kekahi Kula Kaiapuni a Kula Kaiāʻōlelo. Ua paʻa hoʻi kēia ala hoʻonaʻauao K-12 no kekahi wā. Eia hou, hoʻomau aku nō paha lākou i ka hoʻonaʻauao ma nā kulanui. He ala hoʻonaʻauao kulanui ma ka ʻōlelo Hawaiʻi a loaʻa nō ke kēkelē laepua a i ke kēkelē laeʻula. No ka ʻikepili hou aku no nā kula kaiapuni kaiaʻōlelo Hawaiʻi ma ko ke kaiaulu ma ke kaha pūnaewele DOE a i ʻole paha e kamaʻilio me ke kahu o kou honua Pūnana Leo.

6. He ʻāina awakea no kaʻu keiki ko ka Pūnana Leo?

Ma muli o nā hopena a me nā hana hoʻākahele e pili ana i ka maʻi ahulau COVID-19, ke noi ʻia nei nā mākua e hoʻomākaukau i ka ʻaina awakea no kā lākou keiki i kēia mua aku. E hoʻomau naʻe ka ʻAha Pūnana Leo i ka hānai aku i ka ʻaina kakahiaka a me ka ʻai māmā ʻauinalā. 


7. He aha ka ʻAha Pūnana Leo?

 He ʻahahui hoʻonaʻauao ʻōiwi Hawaiʻi ʻauhau ʻole ka ʻAha Pūnana Leo (ʻAPL) i hoʻokumu ʻia i ka makahiki 1983 e pahu ikaika ana i ka hoʻōla ʻia o ka ʻōlelo Hawaiʻi. ʻO ka ʻīkoi o kāna papahana ka mālama ʻia o nā kula kamaliʻi kaiaʻōlelo he 12. He alakaʻi ka ʻAPL i ka hoʻōla ʻōlelo ʻōiwi ma ʻaneʻi a puni ka honua.

8. Ua ʻākūloia ʻia nā Pūnana Leo?

Ua ʻākūloia ʻia nā Pūnana Leo a pau ma ka ʻAha Pūnana Leo e ka World Indigenous Nations Higher Education Consortium (WINHEC) ma Mei 2014.

9. He kōkua kāki kula ko ka ʻAha Pūnana Leo?

ʻAe ka ʻAha Pūnana Leo i nā kōkua kāki kula  (elm. Pauahi Keiki Scholars, Maui Family Support Services, Inc., Preschool Open Doors, Early Learning Program, First-to-Work, Arbor Child Care Connections, Military Programs, Queen Liliʻuokalani Children Center, Alu Like, Good Beginnings, Office of Hawaiian Affairs).

 

10.  He aha ke kuleana ʻohana e kākoʻo ai i ka papahana?

Ke hōʻano hou ʻia nei nā koina ma muli o ka maʻi Kolona. E hoʻokaʻaʻike pololei ʻoe me ke kahu o kou honua kula.

Hālāwai ʻOhana: He koina ke komo ʻana i nā Hālāwai ʻOhana. Ma kahi o ka 2 hola ka lōʻihi o nā hālāwai. He wā kēia e hui ai no ke kamaʻilio no nā hana koʻikoʻi a no ka hoʻoikaika i ka mauli ola Hawaiʻi. Ma ka hālāwai, aʻo hoʻi nā ʻohana no ka papa haʻawina, nā hana o ka mahina no nā keiki ma ke kula me ka hānana, ka ʻimi kālā a hana kōmike no ke Kōmike Makua.

Hui Kīpaepae:   ʻO ka ʻōlelo ke kahua o ka Pūnana Leo. ʻO ka Hui Kīpaepae kahi e ulu a paʻa ka ʻike no nā ʻohana no ka ʻōlelo, ka mōʻaukala ʻōlelo Hawaiʻi, me nā hana e ulu ai a paʻa ka ʻike Hawaiʻi. Ma ʻaneʻi e aʻo ai i nā ʻike o ka ʻohana no ke kākoʻo i ka ʻōlelo Hawaiʻi ma ka hale noho.

Lā ʻOhana: ʻO ka Lā ʻOhana ka wā e hui ai nā limahana me nā ʻohana no ka hoʻoikaika ʻana i ka mauli ola Hawaiʻi. He wā e launa pū ai ma ke ʻano he ʻohana ʻAha Pūnana Leo.

 Hoʻihoʻi Honua: ʻO ka Hoʻihoʻi Honua kekahi ala e komo ai ai nā ʻohana ma ka mālama i ka honua. Ma ka mālama pū ʻana o kākou i ka maʻemaʻe o ka honua e hōʻoia ʻia ai ka palekana, ka maʻemaʻe a me ke ola pono o ka honua e haʻaheo ai kākou.

 Ke Kāki Kula: He $50.00 kāki kāinoa hoʻihoʻi ʻole ia ka mea e hoʻouna ʻia me kāu palapala kāinoa/ʻaelike i pūlima uila ʻia no kēlā me nā keiki pākahi i kēlā me kēia makahiki kula ma mua o ka lā mua o ke kula. ʻO ka uku ʻana i ke kāki kula kekahi kuleana koʻikoʻi ma ke ʻano he ʻohana Pūnana Leo.